Zioła na boreliozę

Jak już wspomniano w pierwszej części tekstów o boreliozie, standardowe leczenie polega na podawaniu szeregu antybiotyków, doustnie i w kroplówce, przez okres do miesiąca. W razie pojawienia się powikłań, np. sercowych lub neurologicznych, wprowadzane są także inne leki, mające przeciwdziałać tym zmianom i objawom. W połączeniu z leczeniem oficjalnym wielce przydatna może być też kuracja ziołami, ze względu na szeroki zakres działania ziół i mniejszą liczbę skutków ubocznych niż syntetyczne leki stosowane do łagodzenia objawów. W zależności od tego, według czyich zaleceń prowadzone jest leczenie, w tym też od miejsca praktykowania danego zielarza, proponowane do użycia surowce mogą się znacząco różnić i być mniej lub bardziej dostosowane do naszych warunków gospodarczych.

Najskuteczniejsze zioła w leczeniu boreliozy

Borelioza z roku na rok dotyka coraz większą część społeczeństwa, nic więc dziwnego, że naukowcy szukają możliwie jak najskuteczniejszych metod na leczenie oraz łagodzenie skutków zakażenia bakterią Borellia burgdorgferi.

Chociaż obecnie zalecane leczenie antybiotykami z Lyme jest skuteczne u większości pacjentów z boreliozą, około 10-20% pacjentów nadal cierpi z powodu utrzymujących się objawów. W medycynie ludowej często stosowano zioła na wsparcie odporności i łagodzenie tych objawów. Nie wiadomo było natomiast czy wynikało to z bezpośredniego działania przeciwdrobnoustrojowego, czy też z ogólnego wpływu na układ odpornościowy. Dlatego postanowiono sprawdzić aż 12 naturalnych i roślinnych preparatów pod kątem przeciwdziałania boreliozy z Lyme.

Z badań wynika, że aż 7 ziół wykazało bardzo wysoką aktywność w porównaniu do grupy kontrolnej leczonej antybiotykami.

Te najlepsze zioła na boreliozę to:

• rdest japoński (Polygonum cuspidatum).
• czystek (Cistus incanus),
• tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis),
• koci pazur - vilcacora (Uncaria tomentosa),
• bylica roczna, zwana słodkim piołunem (Artemisia annua),
• chinina z Ghany (Cryptolepis sanguinolenta),
• orzech czarny (Juglans nigra),

Badanie to zostało przeprowadzone przez zespół z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health School w Baltimore i California Center for Functional Medicine and Focus Health w Berkeley i zostało opublikowane w magazynie naukowym Frontiers.

Zioła na boreliozę wg dr. Różańskiego

W niniejszym tekście zaprezentowane zostaną, choćby ramowo, zalecenia dr. Henryka Różańskiego. Jest to polski naukowiec działający w kraju i mający też wieloletnie doświadczenie w badaniach nad chemią roślin w Szwajcarii. Proponuje on w terapii zakażeń Borrelią stosowanie poniższych surowców, pogrupowanych dla wygody według właściwości:

1. Podstawowe, o szerokim działaniu, zarówno przeciwbakteryjnym, jak i przeciwwirusowym i przeciwzapalnym:
1. kora i korzeń czepoty puszystej (Uncariaetomentosae cortex, U. tomentosae radix)
2. korzeń i liście szczeci pospolitej (Dipsaci radix, D. folium)

Obydwa surowce należy gotować przez pięć minut pod przykryciem, a potem odstawić na pół godziny, odcedzić i pić dwa razy dziennie.

2. Uodparniające – polepszające działanie układu odpornościowego, szczególnie ważne w trakcie i po terapii antybiotykowej, która wybija przede wszystkim krętki obecne w krwiobiegu, a tym samym znacząco ogranicza późniejsze pobudzanie komórek immunologicznych do walki z infekcją ukrytą w narządach:
1. wyciągi z borowiny
2. wyciąg z aloesu
3. olej z czarnuszki siewnej (Nigellae oleum)
4. ziele bylicy piołunu (Absinthii herba)
5. korzeń i ziele jeżówki purpurowej, bladej lub wąskolistnej (Echinaceaepurpureae radix/herba, E. pallidae herba, E. angustifoliae radix/herba)

Wyciągi z borowiny i z aloesu muszą koniecznie być pod postacią zastrzyków, gdyż podane doustnie tracą swoje działanie immunostymulujące. Z kolei z piołunu i jeżówki należy stosować preparaty alkoholowe, np. nalewki, intrakty czy ich wersje tabletkowane, ze względu na znacznie lepszy skład takowych środków w stosunku do naparów i odwarów.

Olej z czarnuszki, mający też działanie przeciwalergiczne, powinien być zażywany doustnie oraz rozsmarowywany na zakażonej skórze. Trzeba pamiętać, że właściwa nazwa to czarnuszka siewna, a nie obecna w niektórych sklepach „kmin czarny” i kupując olej, czy to płynny, czy to w kapsułkach, należy zwracać uwagę na obecność ostrego, charakterystycznego zapachu. Preparaty tegoż zapachu pozbawione są bezwartościowe.

Najlepsze efekty będą możliwe przy stosowaniu w następującym zestawie: wyciąg z aloesu lub borowiny, olej z czarnuszki i preparat z piołunu lub jeżówki.

3. Przeciwzapalne – niezwykle ważne ze względu na silny stan zapalny, który rozwija się w związku z zarówno działaniem samych krętków, jak i uaktywnionego układu odpornościowego. Pozwalają zmniejszyć objawy ze strony każdego zaatakowanego narządu czy układu:
1. korzeń hakorośli rozesłanej (Harpagophyti radix)
2. ziele dowolnego krajowego gatunku pszeńca (Melampyri herba)
3. ziele szelężnika włochatego i większego (Rhinanthi herba)
4. ziele zagorzałka wiosennego (Odontites herba)
5. korzeń arcydzięgla litwora (Archangelicae radix) łączony z:
• kwiatem wiązówki błotnej (Ulmariae flos)
• pączkami lub korą topoli białej, czarnej, osiki lub szarej (Populi gemmae, P. cortex)
• korą wierzby białej lub purpurowej (Salicis cortex)

Wszystkie powyższe surowce należy przygotowywać poprzez zagotowanie i odstawienie pod przykryciem na 30 minut. Stosować powinno się zarazem doustnie, jak i do przemywania zmienionej chorobowo skóry.

4. Przeciwbakteryjne, odkażające – zawierają skuteczne substancje drobnoustrojobójcze, które działają zarówno miejscowo (naskórnie), jak i po podaniu doustnym. Są to, niestety, nietrwałe związki chemiczne i nie da się ich wyizolować i ustabilizować na tyle, by przechowywać je w postaci gotowych preparatów. Niemniej jednak siła działania po odpowiednim wypreparowaniu jest porównywalna z syntetycznymi antybiotykami i jednocześnie w otoczeniu towarzyszących substancji roślinnych są bezpieczniejsze. W leczeniu boreliozy najważniejsza jest odpowiednio długa kuracja, stąd też mniejsza liczba lub w ogóle brak przykrych skutków ubocznych jest wielką zaletą poniższych surowców:
1. kora, gałązki, pączki, liść czeremchy zwyczajnej (Prunipadi cortex, P. padi frondes, P. padi gemmae, P. padi folium)
2. ziele i korzeń krwiściągu lekarskiego i mniejszego (Sanguisorbae herba, S. radix)
3. kłącze ostryżu długiego (Curcumae rhizoma)
4. kwiat i ziele wrotyczu pospolitego (Tanaceti flos, T. herba)

Powyższe zioła przygotowuje się poprzez doprowadzenie do wrzenia i odstawienie na 30 minut, z zastrzeżeniem, że w przypadku krwiściągu znacząco lepiej działa surowiec świeży i z takowego powinno się robić wywar. Z kolei ostryż nie jest wartościowy w przetworach wodnych i powinien być stosowany pod postacią nalewki lub intraktu, ewentualnie jako mikronizowany wyciąg.

Wielce przydatna jest też silnie bakteriobójcza maść sporządzona z następujących składników:

• Olejek cedrowy – 1mL
• Olejek cyprysowy – 1mL
• Olejek goździkowy – 1mL
• Olejek rumiankowy lub wyciąg alkoholowy z olejku – 1mL
• Olejek tatarakowy – 1mL
• Olej z czarnuszki – 10mL
• Olej jojoba – 10mL
• Tran – 10mL
• Substancje nawilżające – alantoina, mocznik – po 4g
• Sok z pokrzywy – 25mL
• Tlenek cynku – 30g
• Olej lnianylubkonopny – 25mL
• Podłoże – niesolone masło kozie lub masło kakaowe (długo występujący stan zapalny) albo lekobaza/hascobaza (nasilony, ostry stan zapalny) – dopełnić do 250g

Niektóre dobrze zaopatrzone apteki prowadzące wyrób leków recepturowych za drobną opłatą i pokryciem kosztów opakowania mogą z dostarczonych materiałów wykonać powyższą maść przy pomocy specjalnego mieszalnika (unguatora). Jest to wysokoobrotowy mikser apteczny, który w rękach doświadczonego pracownika gwarantuje bardzo dobrej jakości maść (bardzo mała szansa na „wyciekanie” wody), a używane przy tym specjalne opakowania dają dłuższy okres trwałości wyrobu. Największe szanse na możliwość takiej usługi są w przypadku aptek przy szpitalach/przychodniach dermatologicznych.

W sytuacji, gdy nie da się znaleźć takowej przychylnej apteki, maść jak najbardziej da się wykonać też w warunkach domowych. Wtedy jest to, jednakże, utrudnione i do połączenia wszystkich składników aktywnych może okazać się niezbędna jako podłoże Hascobaza lub Lekobaza. Ma to związek z niewielką zdolnością maseł kakaowego i koziego do trwałego chłonięcia wody, w tym przypadku soku pokrzywowego. Niemniej jednak, posiadając wysokoobrotowy mikser kuchenny można starać się wykonać maść na tłustszym podłożu. Bez względu na wybraną bazę, trzeba postępować według pewnych zasad:

- podłoża nie podgrzewamy – wszystkie z powyższych są na tyle miękkie w temperaturze pokojowej, że można wykonywać maść „na zimno”, czyli bez ogrzewania, które negatywnie wpływa na trwałość wyrobu

- pierwszą czynnością powinno być rozpuszczenie po kolei allantoiny i mocznika w ciepłym (ale nie gorącym) soku pokrzywowym. Płyn znacząco się ochłodzi – jest to naturalna reakcja i wystarczy go po prostu podgrzać z powrotem do temperatury pokojowej

- jeśli nie posiadamy odpowiedniego miksera kuchennego, ucieranie maści będzie procesem dłuższym i powolniejszym, gdyż do moździerza (niemetalowego!) lub makutry z podłożem należy dodawać po trochę pojedynczych składników, za każdym razem ucierając do całkowitego rozprowadzenia w bazie i dopiero potem dokładać kolejną porcję substancji

- do podłoża najpierw należy wkręcić przy pomocy miksera lub pistla/pałki sok pokrzywowy, a dopiero potem oleje, gdyż w przeciwnym razie nie otrzymamy jednolitej maści (wodna część będzie wypływać z podłoża)

- gotową maść należy przełożyć do małych pojemniczków – koniecznie szczelnych i nieprzezroczystych i przechowywać w lodówce. Im dokładniej wypełnione będą pojemniczki i mniej powietrza będzie miało kontakt z maścią, tym dłużej będzie dobrej jakości.

Powyższa maść działa na szeroki zakres bakterii, grzybów i wirusów i dlatego też może być przydatna także w innych infekcjach skórnych. Innymi składnikami, które są skuteczne nawet na drobnoustroje oporne na syntetyczne leki, to:

• karwakrol, tymol – obecne w olejkach lebiodkowym (z oregano), tymiankowym i cząbrowym; działają dodatkowo przeciwrobaczo i na drożdżycę (kandydozę)
• kwas cynamonowy – naturalnie występujący w korze cynamonowca (Cinnamomi cortex, popularny przyprawowy cynamon)
• propolis – działa dobrze w zestawie z tymolem i karwakrolem
• salicylan benzylu i mirra - po równo obydwu; salicylan benzylu można znaleźć w pączkach i żywicy topoli
• srebro koloidalne – wartościowe jest srebro apteczne (proszek), a nie popularnie sprzedawane w gotowym płynie; stosuje się roztwór 1% (1g substancji na 100g wody), wyższe stężenia mogą być szkodliwe lub wręcz „palić” skórę (10% roztwory azotanu srebra bywają stosowane przez lekarzy do pozbywania się narośli)

Wszystkie powyższe można stosować doustnie (ostrożnie przy niewydolności nerek i alergiach) lub na skórę.

Autor: mgr farm. Łukasz Lechowski

 

Zobacz pozostałe artykuły z serii o Boreliozie

• O kleszczach
• Borelioza, a metody Buhnera
• Borelioza, a metody Marshalla