Cholesterol – zły czy dobry?

Już sam dźwięk słowa „cholesterol” wzbudza w nas negatywne odczucia. Jednak czy słusznie? Cholesterol jest bardzo ważnym składnikiem organizmu –wchodzi w skład każdej komórki i jest budulcem hormonów. Oznacza to, że cholesterol jest niezbędny dla organizmu – jednak robi się niebezpieczny wtedy kiedy jego poziom we krwi zaczyna wzrastać. Podwyższony poziom cholesterolu zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału serca lub udaru mózgu.

Kluczowy wpływ na utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu ma zdrowa, zbilansowana dieta i aktywność fizyczna. Kiedy jednak zdrowy tryb życia nie wystarcza (lub pacjent nie jest w stanie wprowadzić go w życie) należy rozpocząć leczenie farmakologiczne. Najpopularniejszą grupą leków stosowanych w celu obniżenia poziomu cholesterolu są statyny – blokują syntezę cholesterolu w wątrobie przez hamowanie kluczowego dla tego procesu enzymu.

MONAKOLINA K – NATURALNA STATYNA

Czym jest Monakolina K? To naturalna statyna – budową chemiczną przypomina jedną z syntetycznych statyn – lowastatynę. Pozyskiwana jest podczas fermentacji ryżu zachodzącej przy udziale czerwonych drożdży Monascus purpureus (czerwony ryż drożdżowy, ang. red yeast rice, RYR).

CHOLESTEROL+ 90 kapsułek

Spożywcze (jako barwnik potraw) i medyczne zastosowanie czerwonego ryżu drożdżowego zostało po raz pierwszy udokumentowane w Chinach podczas panowania dynastii Tang w 800 roku. Natomiast chińska farmakopea pochodząca z czasów dynastii Ming (1368–1644) podaje szczegółowy opis tego składnika jako środka korzystnie wpływającego na układ krążenia. Czerwony ryż drożdżowy do dziś stanowi popularny składnik diety azjatyckiej min. w Chinach i Japonii, a jego średnie dziennie spożycie w tych krajach wynosi 14–55 g/osobęWłaściwości Monakoliny K oceniła europejska EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności). Analiza dostępnych badań wykazała zależną od dawki tendencję obniżania stężenia zarówno całkowitego cholesterolu jak i cholesterolu LDL we krwi. W najniższej badanej dawce (3 mg/dzień), Monakolina K była skuteczna w redukcji poziomu całkowitego cholesterolu (11,2%) oraz cholesterolu LDL (14,8%). Stosowanie najwyższej dawki (10 mg) przez 8 tygodni pozwoliło na zmniejszenie o średnio 20% poziomu cholesterolu całkowitego i LDL we krwi. Skuteczność Monakoliny K w utrzymaniu prawidłowego stężenia cholesterolu we krwi, w dawce 10 mg/dzień (pokrywającej się z najniższą dawką terapeutyczną lowastatyny), została potwierdzona przez ekspertów EFSA (EFSA NDAPanel, 2013)Mając jednak na uwadze, że Monakolina K to po prostu lowastatyna, czyli powszechnie stosowany lek o potwierdzonym klinicznie działaniu, fakt jej skuteczności nie powinien dziwić. Dokładnie to samo można powiedzieć o możliwych działaniach niepożądanych. Istotne jest również, aby nie łączyć Monakoliny K w postaci suplementów diety z przepisanymi przez lekarza statynami, ponieważ może to zaburzyć obraz leczenia i spowodować wyciągnięcie błędnych wniosków przez lekarza.

Jak zwalczyć zły cholesterol?

Prawidłowy schemat postępowania w przypadku zaburzeń lipidowych we krwi, został opracowany przez Ekspertów Sekcji Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (SFSN PTK). Podstawę piramidy modyfikacji lipidogramu i interwencji leczniczych w dyslipidemii stanowi modyfikacja trybu życiu, następnie zaleca się wprowadzenie żywności funkcjonalnej bogatej w roślinne sterole i stanole. Spożywanie suplementów diety zawierających Monakolinę K, znajduje się w centrum piramidy, natomiast jej wierzchołek stanowi terapia statynami lub nawet terapia skojarzona, czyli połączenie kilku leków o różnym mechanizmie działania. (Ryc. 1)

 Jak suplementować Monakolinę K?

Podsumowując, stosowanie suplementów diety zawierających Monakolinę K jako element prozdrowotnej modyfikacji stylu życia jest zalecane przez europejskie wytyczne postępowania w przypadku podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi oraz przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Potwierdzono korzystny wpływ Monakoliny K na stężenie lipidów we krwi, a jej naturalne pochodzenie jest niewątpliwym plusem. Należy jednak pamiętać, że podstawą normalizacji stężenia cholesterolu we krwi jest zmiana trybu życia, obejmująca wprowadzenie zdrowej diety i aktywność fizyczną, a Monakolina K nie powinna być alternatywą, a jedynie uzupełnieniem. Natomiast u chorych dużego i bardzo dużego ryzyka podstawą terapii obniżającej poziom cholesterolu pozostają statyny.

Bibliografia: 

• EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to monacolin K from red yeast rice and maintenance of normal blood LDL-cholesterol concentrations (ID 1648, 1700) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA J. 2011; 9: 2304.
• EFSA Panel on Food Additives and Nutrient Sources added to Food (ANS). Scientific opinion on the safety of monacolins in red yeastrice. EFSA J. 2018;16(8):5368.
• EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA). Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to the combination ofartichoke leaf dry extract standardised in caffeoylquinic acids, monacolin K in redyeast ric e, sugar - cane derived policosanols, OPC from French maritime pine bark,garlic dry extract standardised in allicin, d-tocopheryl hydrogen succinate ,riboflavin and inositol hexanicotinate in Limicol ® and reduction of blood LDL -cholesterol concentrations pursuant to Article 14 of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA J. 2013;11(7):3327.
• Reiner Ž., Catapano A.L., De Backer G. i wsp. ESC/EAS Guidelines for management of dyslipidaemias of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Atherosclerosis Society (EAS). Heart J. 2011; 32: 1769–1818.
• Wożakowska-Kapłon B., Salwa P. Monakolina — pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii. Folia Cardiologica 2016; 11, 4: 318–326.
• Stuart M.D. Chinese materia medica — vegetable kingdom. Southern Materials Center Inc., Taipei 1979.
• Yingxing S. T’ien Jung K’ai Wu. Chinese technology in the seventeenth century. Pennsylvania State University Press, University Park and London 1966: 291–294.Mei F. Red yeast flavored duck. W: Fang Mei’s illustrated cookbook of regional Chinese cuisine. Guangxi National Press, Guangxi 1990: 177–188.
• Wożakowska-Kapłon B. i wsp. Aktualne problemy terapii dyslipidemii w Polsce — II Deklaracja Sopocka. Stanowisko grupy ekspertów wsparte przez Sekcję Farmakoterapii Sercowo-Naczyniowej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Kardiologia Polska 2014; 72, 9: 847–853.